ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಈ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ತೆಗೆಯಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಬಾವಲಿಗಳು ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಕರೋನವೈರಸ್ನ ಹಠಾತ್ ಸಂಭವ ಮೂಲವಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಹೇಳಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಚಾವಣಿಯ ಅಂಚುಗಳ ಕೆಳಗೆ ದೊರೆತ ಬಾವಲಿಗಳ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಫೇಸ್‌ಬುಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಪೋಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಹಕ್ಕಿನ ಸತ್ಯಾಸತ್ಯತೆಯನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸೋಣ.
ಪ್ರತಿಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ: ಚೀನಾದ ಹುಬೈನಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಚಾವಣಿಗಳ ಅಂಚುಗಳ ಕೆಳಗೆ ಬಾವಲಿಗಳ ವಿಡಿಯೋ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಅದು ಕೊರೊನಾವೈರಸ್ನ ಮೂಲವಾಗಿದೆ.
ಸತ್ಯ: ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿಲ್ಲ. ಇದು ಮಿಯಾಮಿ ಮೂಲದ ರೂಫಿಂಗ್ ಕಂಪನಿಯಿಂದ 05 ಜುಲೈ 2011 ರಂದು ‘ಇಸ್ತೂಟಾ ರೂಫಿಂಗ್’ ಎಂಬ ಹಳೆಯ ವೀಡಿಯೊ ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಆಗಿದೆ. ಮಿಯಾಮಿ (ಯುಎಸ್) ನಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಗಾಗಿ ಮೇಲ್ ಚಾವಣಿಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿನ ಬಾವಲಿಗಳು ಅಂಚುಗಳ ಕೆಳಗೆ ಕಂಡುಬಂದಿವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಪೋಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಪ್ರತಿಪಾದನೆ ತಪ್ಪಾಗಿದೆ.
‘ಎಕನಾಮಿಕ್ ಟೈಮ್ಸ್’ ಲೇಖನದಿಂದ, 2019 ರ ಕಾದಂಬರಿ ಕೊರೊನಾವೈರಸ್ ಬಾವಲಿಗಳಿಂದ ಬಂದಿರಬಹುದೆಂದು ಕೆಲವು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಶಂಕಿಸಿವೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಆದರೆ, ಡಬ್ಲ್ಯುಎಚ್‌ಒ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ವೈರಸ್‌ನ ಮೂಲ / ಮೂಲವನ್ನು ಇನ್ನೂ ಘೋಷಿಸಿಲ್ಲ.
‘ಇನ್ವಿಡ್’ ಪ್ಲಗಿನ್ ಬಳಸಿ, ವೀಡಿಯೊದ ಕೀಫ್ರೇಮ್‌ಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕೀಫ್ರೇಮ್‌ಗಳನ್ನು ‘ಯಾಂಡೆಕ್ಸ್’ ಬಳಸಿ ರಿವರ್ಸ್ ಇಮೇಜ್ ಹುಡುಕಿದಾಗ, ಅದೇ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು 2011 ರ ಜುಲೈ 05 ರಂದು ‘ಇಸ್ತುಟಾ ರೂಫಿಂಗ್’ ಯುಟ್ಯೂಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಿರುವುದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಅಪ್‌ಲೋಡರ್ ವೀಡಿಯೊ ಕೆಳಗೆ ನೀಡಿರುವ ವಿವರಣೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಬಾವಲಿಗಳು ದಕ್ಷಿಣ ಫ್ಲೋರಿಡಾದಲ್ಲಿ ರೂಫಿಂಗ್ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ‘ಇಸ್ತೂಟಾ ರೂಫಿಂಗ್’ ಎಂಬ ರೂಫಿಂಗ್ ಕಂಪನಿಯು ಮಿಯಾಮಿ (ಯುಎಸ್) ನಲ್ಲಿನ ಗ್ರಾಹಕರ ಹಳೆಯ ಚಾವಣಿಯಿಂದ ಅಂಚುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಇದು ಪೋಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದಂತೆ ಚೀನಾದ ವೀಡಿಯೊ ಅಲ್ಲ. ‘ಇಸ್ತೂಟಾ ರೂಫಿಂಗ್’ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.
ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಮಿಯಾಮಿ ಮೂಲದ ರೂಫಿಂಗ್ ಕಂಪನಿಯೊಂದು 2011 ರಲ್ಲಿ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿದ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಕರೋನವೈರಸ್ ಹಠಾತ್ ಸಂಭವ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ತಪ್ಪಾಗಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
