ಯುನಿಫಾರ್ಮ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಕೆಲ ಪುರುಷರು ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಾರರನ್ನು ಥಳಿಸುತ್ತಿರುವ ವಿಡಿಯೋವೊಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣದಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಆಗುತ್ತಿರುವ ವೀಡಿಯೊ (ಇಲ್ಲಿ). ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಸಂಭಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಆದೇಶದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಮೊಘಲರ ಕಾಲದ ಜಾಮಾ ಮಸೀದಿಯಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ನಡೆದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯಲ್ಲಿ ಲಾಠಿ ಚಾರ್ಜ್ ಅನ್ನು ಮಾಡಿದಂತಹ ಕ್ಲಿಪಿಂಗ್ ಎಂದು ಪೋಸ್ಟ್ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾದರೆ ಈ ಪೋಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾದ ಕ್ಲೇಮ್ ಅನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸೋಣ.
ಕ್ಲೇಮ್: ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಸಂಭಾಲ್‌ನ ಜಾಮಾ ಮಸೀದಿಯಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಆದೇಶದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ವಿರುದ್ಧ ನಡೆದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಲಾಠಿ ಚಾರ್ಜ್ ಅನ್ನು ವೀಡಿಯೊ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಫ್ಯಾಕ್ಟ್: ಈ ವಿಡಿಯೋ 2019 ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 20 ರಂದು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಗೋರಖ್‌ಪುರದ ನಖಾಸ್ ಚೌಕ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಪೌರತ್ವ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆ (ಸಿಎಎ) ವಿರೋಧಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲು ತೂರಾಟ ನಡೆಸಿದ ಸಮಯದಾಗಿದೆ. ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಸಂಭಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನಡೆದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗೆ ಈ ವಿಡಿಯೋ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಪೋಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಕ್ಲೇಮ್ ತಪ್ಪಾಗಿದೆ.
ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊದಿಂದ ಕೀಫ್ರೇಮ್‌ಗಳ ರಿವರ್ಸ್ ಇಮೇಜ್ ಹುಡುಕಾಟವು ಜನವರಿ 2020 ರಿಂದ ಅದೇ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಫೇಸ್‌ಬುಕ್ ಪೋಸ್ಟ್‌ಗೆ (ಆರ್ಕೈವ್) ಬೆಟರ್ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್‌ ಅನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡೆವು. 2020 ರ ಪೋಸ್ಟ್ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ CAA (ಪೌರತ್ವ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆ) ವಿರೋಧಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್ ಲಾಠಿ ಚಾರ್ಜ್ ಅನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಮುಂದಿನ ಹುಡುಕಾಟವು ಡಿಸೆಂಬರ್ 2019 ರಿಂದ ಸಿಎಎ ವಿರೋಧಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪೋಲಿಸ್ ಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ರೀತಿಯ ದೃಶ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಯೂಟ್ಯೂಬ್ ವೀಡಿಯೊಗೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಕರೆದೊಯ್ಯಿತು.
ಫೇಸ್‌ಬುಕ್ ಪೋಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿನ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ಕ್ಲೂ ಆಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು, ನಾವು ಗೂಗಲ್ ನಲ್ಲಿ ಕೀವರ್ಡ್ ಹುಡುಕಾಟವನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದೇವೆ. ಅದು ನಮ್ಮನ್ನು 20 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2019 ರಂದು ಲೈವ್ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಯೂಟ್ಯೂಬ್ ಚಾನೆಲ್ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಸುದ್ದಿಗೆ ರಿಪೋರ್ಟ್ (ಆರ್ಕೈವ್) ಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಇಲ್ಲಿನ ವಿವರಣೆಯಲ್ಲಿ “ಗೋರಖ್‌ಪುರ: ಸಿಎಎ ವಿರುದ್ಧದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಸಂದರ್ಭದ ಕಲ್ಲು ತೂರಾಟ, ಲಾಠಿ ಚಾರ್ಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು ಗಾಯಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.” ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, 2019 ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 20 ರಂದು ಗೋರಖ್‌ಪುರದ ನಖಾಸ್ ಚೌಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಿಎಎ ವಿರೋಧಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಎಸೆದ ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರನ್ನು ಪೊಲೀಸರು ತಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅದೇ ಪೊಲೀಸ್ ಲಾಠಿ ಚಾರ್ಜ್ ಅನ್ನು ಇನ್ನೊಂದು ಆಂಗಲ್ ನಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದ ವೀಡಿಯೊ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಎರಡು ವೀಡಿಯೊಗಳನ್ನು ಹೋಲಿಸಿದಾಗ, ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಸ್ ರಿಪೋರ್ಟ್ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನಾವು ಕಂಪೇರ್ ಅನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ್ದೇವೆ, ಅದನ್ನು ಕೆಳಗೆ ನೋಡಬಹುದು.
ನಾವು ಸ್ಥಳಗಳು ನಖಾಸ್ ಚೌಕ್, ಕೊತ್ವಾಲಿ ರಸ್ತೆ, ಮಿಯಾನ್ ಬಜಾ, ಗೋರಖ್‌ಪುರ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಎಂದು ಗೂಗಲ್ ಮ್ಯಾಪ್ ನ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ವ್ಯೂ ಮೂಲಕ ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಅದೇ ಘಟನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನ್ಯೂಸ್ ರಿಪೋರ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ (ಇಲ್ಲಿ, ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ) ಸಹ ನಾವು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ.
ಕಾಶ್ಮೀರಿಗಳ ಮೇಲೆ ಭಾರತೀಯ ಮಿಲಿಟರಿ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಸುಳ್ಳು ಹೇಳಿಕೆಗಳೊಂದಿಗೆ ವೈರಲ್ ಆದ ಅದೇ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಫಾಕ್ಟ್ಲಿ ಈ ಮೊದಲು ಸಹ ನಿರಾಕರಿಸಿತ್ತು.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, 2019 ರಂದು ಗೋರಖ್‌ಪುರದಲ್ಲಿ ನಡೆದ CAA ವಿರೋಧಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಹಳೆಯ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಸಂಭಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳಿಗೆ ತಪ್ಪಾಗಿ ಲಿಂಕ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
