ಮೇ 10, 2025 ರಂದು, ಆಪರೇಷನ್ ಸಿಂಧೂರ್ ನಡೆಸಿದ ಬಳಿಕ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದೊಂದಿಗೆ ಕದನ ವಿರಾಮ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಬರಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ತಿಳಿಸಿದೆ (ಇಲ್ಲಿ, ಇಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ). ವಿದೇಶಾಂಗ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ವಿಕ್ರಮ್ ಮಿಶ್ರಿ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಮಿಲಿಟರಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕರು (DGMO) ಮಧ್ಯಾಹ್ನ 3:35 ಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರತಿರೂಪವನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಮಾಣಿತ ಸಮಯ ಸಂಜೆ 5:00 ಗಂಟೆಗೆ ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ, ಒಪ್ಪಂದದ ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ (ಇಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ) ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಕದನ ವಿರಾಮವನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದೆ ಎಂದು ಭಾರತ ಆರೋಪಿಸಿತು. ಇದು ಮತ್ತೆ ಬಲವಾದ ಮಿಲಿಟರಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಮೇ 11, 2025 ರಂದು, ಭಾರತದ ಮೂರು ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳ ಉನ್ನತ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಆಪರೇಷನ್ ಸಿಂಧೂರ್‌ನ ವಿವರಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಪತ್ರಿಕಾಗೋಷ್ಠಿಯನ್ನು ನಡೆಸಿದರು (ಇಲ್ಲಿ). ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಡಿಜಿಎಂಒ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ರಾಜೀವ್ ಘಾಯ್, ಏರ್ ಮಾರ್ಷಲ್ ಎ.ಕೆ. ಭಾರ್ತಿ ಮತ್ತು ವೈಸ್ ಅಡ್ಮಿರಲ್ ಪ್ರಮೋದ್ ವೀಡಿಯೊಗಳು ಮತ್ತು ಉಪಗ್ರಹ ಚಿತ್ರಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ದಾಳಿಗಳ ಪುರಾವೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದರು. ಭಾರತೀಯ ವಾಯುಪಡೆಯು ಬಹವಾಲ್ಪುರ್ ಮತ್ತು ಮುರಿಡ್ಕೆಯಲ್ಲಿನ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಶಿಬಿರಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಖರವಾದ ವಾಯುದಾಳಿಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದೆ ಎಂದು ಏರ್ ಮಾರ್ಷಲ್ ಭಾರ್ತಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದು, ಗುರಿಯಿಟ್ಟ ಸ್ಥಳಗಳ ಮೊದಲು ಮತ್ತು ನಂತರದ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಭಾರತದ ಮೇಲೆ ಡ್ರೋನ್ ದಾಳಿಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದರೂ, ಅವುಗಳನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ತಟಸ್ಥಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಪ್ರತೀಕಾರವಾಗಿ, ಭಾರತೀಯ ಪಡೆಗಳು ಲಾಹೋರ್, ಗುಜ್ರಾನ್‌ವಾಲಾ, ಸರ್ಗೋಧಾ, ರಹೀಮ್ ಯಾರ್ ಖಾನ್, ಚಕ್ಲಾಲಾ (ನೂರ್ ಖಾನ್), ಸಕ್ರ್, ಭೋಲಾರಿ ಮತ್ತು ಜಕೋಬಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಹಲವಾರು ಪಾಕಿಸ್ತಾನಿ ವಾಯುನೆಲೆಗಳು ಮತ್ತು ರಾಡಾರ್ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಿದವು ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ವಿಮಾನಗಳೊಂದಿಗೆ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದಂತೆ ಕಾಣುವ ವಾಹನವು ಹಾದುಹೋಗುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ತೋರಿಸುವ ವೀಡಿಯೊ (ಇಲ್ಲಿ) ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಆಗುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನೂರ್ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಿದೆ ಎಂದು ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಹಾಗಾದರೆ ಈ ಪೋಸ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾದ ಕ್ಲೇಮ್ ಅನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸೋಣ.
ಕ್ಲೇಮ್: ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊವು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ರಾವಲ್ಪಿಂಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ನೂರ್ ಖಾನ್ (ಚಕ್ಲಾಲಾ) ವಾಯುನೆಲೆಯ ದೃಶ್ಯಗಳಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಭಾರತೀಯ ದಾಳಿಯಲ್ಲಿ ನಾಶವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.
ಫ್ಯಾಕ್ಟ್: ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಡ್ರೋನ್ ದಾಳಿಗೆ ಪ್ರತೀಕಾರವಾಗಿ ಲಾಹೋರ್, ಗುಜ್ರಾನ್‌ವಾಲಾ, ಸರ್ಗೋಧಾ, ರಹೀಮ್ ಯಾರ್ ಖಾನ್, ಚಕ್ಲಾಲಾ (ನೂರ್ ಖಾನ್), ಸಕ್ರ್, ಭೋಲಾರಿ ಮತ್ತು ಜಕೋಬಾಬಾದ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ವಾಯುನೆಲೆಗಳು ಮತ್ತು ರಾಡಾರ್ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಭಾರತ ಘೋಷಿಸಿದ್ದರೂ, ಈ ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊ ಈ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿಲ್ಲ. ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಈ ದೃಶ್ಯಗಳು ಸುಡಾನ್‌ನ ಖಾರ್ಟೂಮ್ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ಮೇ 2023 ರಲ್ಲಿ ಸುಡಾನ್ ಸೈನ್ಯ ಮತ್ತು ರಾಪಿಡ್ ಸಪೋರ್ಟ್ ಫೋರ್ಸ್ (ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಫ್) ನಡುವಿನ ಘರ್ಷಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ವಿಮಾನಗಳು ನಾಶವಾದವು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ಕ್ಲೇಮ್ ದಾರಿ ತಪ್ಪಿಸುವಂತಿದೆ.
ಇದರ ಹಿಂದಿನ ಸತ್ಯವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು, ನಾವು ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿದಾಗ ಅಲ್ಲಿರುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಮಾನಗಳು ಪ್ರಯಾಣಿಕ ವಿಮಾನಗಳಾಗಿದ್ದು, ಯಾವುದೇ ಫೈಟರ್ ಜೆಟ್‌ಗಳು ಎಂದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, 00:52 ಸಮಯಸ್ಟ್ಯಾಂಪ್‌ನಲ್ಲಿ, ಹಲವಾರು ವಿಮಾನಗಳ ಬಾಲಗಳಲ್ಲಿ ‘ಸುಡಾನ್’ ಪದವು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ.
ನಮ್ಮ ತನಿಖೆಯ ಮುಂದಿನ ಹಂತವಾಗಿ, ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊದ ಕೀಫ್ರೇಮ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ನಾವು ರಿವರ್ಸ್ ಇಮೇಜ್ ಹುಡುಕಾಟವನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದೇವೆ. ಇದು ಮಾರ್ಚ್ 31, 2025 ರಂದು africanaviators_official ಎಂಬ ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಮ್ ಪೇಜ್ ನಲ್ಲಿ ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾದ ಅದೇ ವೀಡಿಯೊಗೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಕರೆದೊಯ್ಯಿತು. ಕ್ಯಾಪ್ಶನ್ ಪ್ರಕಾರ, ವೀಡಿಯೊವು ಸುಡಾನ್‌ನ ಖಾರ್ಟೌಮ್ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ಮೇ 2023 ರಲ್ಲಿ ಸುಡಾನ್ ಸೈನ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ಷಿಪ್ರ ಬೆಂಬಲ ಪಡೆಗಳ (RSF) ನಡುವಿನ ಹೋರಾಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಘರ್ಷಣೆಯ ನಂತರದ ಹಲವಾರು ವಿಮಾನಗಳು ನಾಶವಾದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಾದ ನಂತರ ಸುಡಾನ್ ಸೈನ್ಯವು ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು, ಇದು ದೇಶದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಅಂತರ್ಯುದದ ಪ್ರಮುಖ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪೋಸ್ಟ್ ಸುಡಾನ್‌ನಲ್ಲಿನ ಮಾನವೀಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಸಹ ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಪೀಡಿತರಿಗೆ ಜಾಗತಿಕ ಗಮನ ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಕೋರುತ್ತದೆ.
ಹೆಚ್ಚಿನ ತನಿಖೆಯಲ್ಲಿ ಏಪ್ರಿಲ್ 2025 ರ ಮೊದಲ ವಾರದಲ್ಲಿ (ಇಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ) (ಆರ್ಕೈವ್ ಮಾಡಿದ ವರ್ಷನ್) ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ವೀಡಿಯೊದ ದೀರ್ಘ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು/ಲಾಂಗರ್ ವೆರ್ಸನ್ ಬಹು ಬಳಕೆದಾರರು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಈ ಉಸೆರ್ಸ್ ಈ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಸುಡಾನ್‌ನ ಖಾರ್ಟೌಮ್ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ವಿಸ್ತೃತ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ, 04:32 ಸಮಯ ಸ್ಟ್ಯಾಂಪ್‌ನಲ್ಲಿ, “ಬ್ಲೂ ಬರ್ಡ್ ಏವಿಯೇಷನ್ CO LTD” ಎಂಬ ಪದಗಳು ವಿಮಾನ ಹ್ಯಾಂಗರ್‌ನಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸುತ್ತವೆ. ಬ್ಲೂ ಬರ್ಡ್ ಏವಿಯೇಷನ್ ಸುಡಾನ್ ಮೂಲದ ಖಾಸಗಿ ವಿಮಾನಯಾನ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಪುರಾವೆಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿನ ದೃಶ್ಯಗಳು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಸುಡಾನ್‌ನ ಖಾರ್ಟೌಮ್ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ ಬಂದಿದ್ದು, ಇತ್ತೀಚಿನ ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಕದನದಿಂದಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ.
ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ (ಇಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ) ಮಾರ್ಚ್ 2025 ರಲ್ಲಿ ಸುಡಾನ್ ಸೇನೆಯು ಖಾರ್ಟೌಮ್ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಅರೆಸೈನಿಕ ಕ್ಷಿಪ್ರ ಬೆಂಬಲ ಪಡೆಗಳಿಂದ (RSF) ಮರಳಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.
ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಸುಡಾನ್‌ನ ಖಾರ್ಟೌಮ್ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿನ ವಿನಾಶವನ್ನು ತೋರಿಸುವ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿರುವ ನೂರ್ ಖಾನ್ (ಚಕ್ಲಾಲಾ) ವಾಯುನೆಲೆ ಎಂಬ ಹೇಳಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ತಪ್ಪಾಗಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
