ಬಿಹಾರ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣಾ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ನವೆಂಬರ್ 14, 2025 ರಂದು ಘೋಷಣೆಯಾಯಿತು. ಈ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ, ಬಿಜೆಪಿ ನೇತೃತ್ವದ ಎನ್ಡಿಎ ಮೈತ್ರಿಕೂಟವು 243 ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ 202 ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದಿದೆ. ಫಲಿತಾಂಶಗಳ ನಂತರ, ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ನಿಷ್ಪಕ್ಷಪಾತದ ಬಗ್ಗೆ ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದು, ಅದು ಬಿಜೆಪಿಗೆ ಒಲವು ತೋರಿದೆ ಮತ್ತು ಮತ ಕಳ್ಳತನಕ್ಕೆ (ಇಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ) ಅವಕಾಶ ನೀಡಿದೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿವೆ.
ಇದರ ನಡುವೆ, ಜ್ಯೋತಿಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದು ಬೀದಿಯಲ್ಲಿ ಮೆರವಣಿಗೆ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ದೊಡ್ಡ ಜನಸಮೂಹವನ್ನು ತೋರಿಸುವ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ (ಇಲ್ಲಿ) ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಚುನಾವಣಾ ಫಲಿತಾಂಶಗಳ ಘೋಷಣೆಯ ನಂತರ ಮತ ಕಳ್ಳತನದ ವಿರುದ್ಧ ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಭಾರೀ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಇದಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಹಾಗಾದರೆ ಈ ಪೋಸ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಕ್ಲೇಮನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸೋಣ.
ಕ್ಲೇಮ್: ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿ 2025 ರ ಚುನಾವಣಾ ಫಲಿತಾಂಶಗಳ ನಂತರ ಮತ ಕಳ್ಳತನವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ಬಿಹಾರದ ಜನರು ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಜ್ಯೋತಿ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಫ್ಯಾಕ್ಟ್: ಈ ವೀಡಿಯೊ ಬಿಹಾರದಿಂದ ಬಂದಿದ್ದಲ್ಲ. ಇದು ಝಾಲಾವರ್ ಶಾಲಾ ಕಟ್ಟಡ ಕುಸಿತದಲ್ಲಿ ಮೃತಪಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನ್ಯಾಯ ಒದಗಿಸುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿ ಯುವ ನಾಯಕ ನರೇಶ್ ಮೀನಾ ಅವರ ಬೆಂಬಲಿಗರು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 25, 2025 ರಂದು ಜೈಪುರದಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದ ಜ್ಯೋತಿ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಯಾವುದೇ ಜ್ಯೋತಿ ಮೆರವಣಿಗೆ ನಡೆದ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ವರದಿಗಳಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ಪೋಸ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಕ್ಲೇಮ್ ತಪ್ಪಾಗಿದೆ.
ಈ ಕ್ಲೇಮನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು, ನಾವು ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊದ ಕೀಫ್ರೇಮ್ಗಳ ರಿವರ್ಸ್ ಇಮೇಜ್ ಹುಡುಕಾಟವನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದೇವೆ. ಇದು ಬಿಹಾರ ಚುನಾವಣಾ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಘೋಷಣೆಯಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆಯೇ, ಅಂದರೆ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2025 ರಲ್ಲಿ ಅಪ್ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾದ ಅದೇ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಹಲವಾರು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಪೋಸ್ಟ್ಗಳಿಗೆ (ಇಲ್ಲಿ, ಇಲ್ಲಿ, ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ) ನಮ್ಮನ್ನು ಕರೆದೊಯ್ಯಿತು. ಈ ಪೋಸ್ಟ್ಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ವೀಡಿಯೊವು ಝಾಲಾವರ್ ಶಾಲಾ ದುರಂತದಲ್ಲಿ ಮೃತಪಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ನ್ಯಾಯ ಒದಗಿಸುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿ ಜೈಪುರದಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾದ ಯುವ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ದೃಶ್ಯವು ತ್ರಿವೇಣಿಯಿಂದ ಗುರ್ಜರ್ ಕಿ ಥಾಡಿವರೆಗೆ ನಡೆದ ಬೃಹತ್ ಜ್ಯೋತಿ ಮೆರವಣಿಗೆಯಿಂದ ಬಂದದ್ದಾಗಿದೆ.
ಈ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಪೋಸ್ಟ್ಗಳಿಂದ ಸುಳಿವುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು, ನಾವು ಗೂಗಲ್ ನಲ್ಲಿ ಸಂಬಂಧಿತ ಕೀವರ್ಡ್ಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ಅದೇ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡುವ ಅನೇಕ ಮಾಧ್ಯಮ ವರದಿಗಳನ್ನು (ಇಲ್ಲಿ, ಇಲ್ಲಿ, ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ) ಕಂಡುಕೊಂಡೆವು. ಈ ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಝಾಲಾವರ್ನ ಪಿಪ್ಲೋಡಿ ಶಾಲಾ ಕಟ್ಟಡ ಕುಸಿತದಲ್ಲಿ ಮೃತಪಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ನ್ಯಾಯ ಒದಗಿಸುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿ 14 ದಿನಗಳ ಉಪವಾಸ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದ ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಯುವ ನಾಯಕ ನರೇಶ್ ಮೀನಾ ಅವರ ಬೆಂಬಲಿಗರು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 25, 2025 ರಂದು ಜೈಪುರದಲ್ಲಿ ಈ ಜ್ಯೋತಿ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದರು. ಜುಲೈ 2025 ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಈ ದುರಂತದಲ್ಲಿ ಏಳು ಮಕ್ಕಳು ಪ್ರಾಣ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಈ ಮೆರವಣಿಗೆಯು ತ್ರಿವೇಣಿ ನಗರ ವೃತ್ತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಗುರ್ಜರ್ ಕಿ ಥಾಡಿಯಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಂಡಿದ್ದು, ಎಲ್ಲಾ ಸಮುದಾಯಗಳ ಜನರು ಇದರಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು.
ನಾವು ನರೇಶ್ ಮೀನಾ ಅವರ ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಪೇಜ್ ನಲ್ಲಿ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 25, 2025 ರಂದು ನೇರ ಪ್ರಸಾರವಾದ ಜ್ಯೋತಿ ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಲೈವ್ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಸಹ ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಇದು ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದೇ ಲೈವ್ ಸ್ಟ್ರೀಮ್ ಅನ್ನು ಪಂಜಾಬ್ ಕೇಸರಿ ರಾಜಸ್ಥಾನವು ತನ್ನ ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಪೇಜಿನಲ್ಲಿ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 26, 2025 ರಂದು ಶೇರ್ ಮಾಡಿದೆ.
ಗೂಗಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ವಿವ್ ಬಳಸಿಕೊಂಡು, ನಾವು ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಸ್ಥಳವನ್ನು ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಜೈಪುರದ 11 ಗೋಪಾಲ್ಪುರ ಬೈಪಾಸ್ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ಅದರ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ಕಮಲಾ ಟವರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಅನ್ಅಕಾಡೆಮಿ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ್ದೇವೆ, ಇದು ದೃಶ್ಯಾವಳಿ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಜೈಪುರದಿಂದ ಬಂದಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಇದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಇದೇ ವೀಡಿಯೊವು ‘ಐ ಲವ್ ಮುಹಮ್ಮದ್’ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜನರು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಬರೇಲಿಯಲ್ಲಿ “ಯುಪಿ ಪೋಲೀಸ್, ನಿಮ್ಮ ಲಾಠಿ ಬಳಸಿ” ಎಂದು ಘೋಷಣೆಗಳನ್ನು ಕೂಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಕ್ಲೈಮ್ ನೊಂದಿಗೆ ಸೋಶಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾದಲ್ಲಿ ಈ ಹಿಂದೆ ವೈರಲ್ ಆಗಿತ್ತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ಲಿ ಆ ಕ್ಲೈಮ್ ನಿರಾಕರಿಸಿತ್ತು. ಯುಪಿ ಪೊಲೀಸರು ಸಹ ಈ ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊ ಬರೇಲಿಯದಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಜೈಪುರದ್ದು ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ ನೀಡಿದ್ದರು.
ಇದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ನಾವು ಮತ ಕಳ್ಳತನದ ಆರೋಪಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಜ್ಯೋತಿ ಮೆರವಣಿಗೆ ಕುರಿತು ಗೂಗಲ್ನಲ್ಲಿ ಹುಡುಕಾಟ ನಡೆಸಿದ್ದೇವೆ, ಆದರೆ ಅಂತಹ ಯಾವುದೇ ವರದಿಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿಲ್ಲ. ಲಭ್ಯವಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಪುರಾವೆಗಳು ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊಗೆ ಬಿಹಾರದೊಂದಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತೋರಿಸುತ್ತವೆ.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲದ ಜ್ಯೋತಿ ಮೆರವಣಿಗೆಯ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ಮತ ಕಳ್ಳತನದ ವಿರುದ್ಧದ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಎಂದು ತಪ್ಪಾಗಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
