ಮೇ 2025 ರ ಭಾರತ-ಪಾಕ್ ಸಂಘರ್ಷದ ನಂತರ, ಕಿರಾನಾ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿನ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಪರಮಾಣು ಸೌಲಭ್ಯದ ಮೇಲೆ ಭಾರತ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದೆ ಎಂಬ ವದಂತಿಗಳು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಹರಿದಾಡುತ್ತಿದೆ (ಇಲ್ಲಿ, ಇಲ್ಲಿ). ಮೇ 12, 2025 ರಂದು, ಭಾರತೀಯ ವಾಯು ಮಾರ್ಷಲ್ ಎ.ಕೆ. ಭಾರ್ತಿ ಪತ್ರಿಕಾಗೋಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಕಿರಾನಾ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಕಿರಾನಾ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಮೇಲೆ ಭಾರತ ನಡೆಸಿದ ದಾಳಿಯ ವೀಡಿಯೊ (ಇಲ್ಲಿ) ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಆಗುತ್ತಿದೆ. ‘ಕಿರಾನಾ ಬೆಟ್ಟಗಳು.. ಈಗ ನಿಮ್ಮ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆ ಮತ್ತು ವಿವೇಚನೆಯಿಂದ ಇದು ಏನೆಂದು ನೀವು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದೀರಿ ಮತ್ತು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿ.?? ಬಹುಶಃ ಅಮೆರಿಕಕ್ಕೂ ಭಾರತ ಇದನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಿಲ್ಲದಿರಬಹುದು’, ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಹಾಗಾದರೆ ಈ ಪೋಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾದ ಕ್ಲೇಮ್ ಅನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸೋಣ.
ಕ್ಲೇಮ್: ಆಪರೇಷನ್ ಸಿಂಧೂರ್‌ನ ಭಾಗವಾಗಿ ಕಿರಾನಾ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಮೇಲೆ ಭಾರತ ನಡೆಸಿದ ದಾಳಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುವ ವೀಡಿಯೊ
ಫ್ಯಾಕ್ಟ್: ಈ ವೀಡಿಯೊ ಕಡಿಮೆಯೊಂದರು 2015 ಮೇ ತಿಂಗಳಿನಿಂದ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ನಲ್ಲಿದೆ. ಇದಕ್ಕೂ ಮೇ 2025 ರ ಭಾರತ-ಪಾಕ್ ಸಂಘರ್ಷಕ್ಕೂ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಕಿರಾನಾ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಮೇಲೆ ತಾನು ದಾಳಿ ಮಾಡಿಲ್ಲ ಎಂದು ಭಾರತ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ಪೋಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾದ ಕ್ಲೇಮ್ ಸುಳ್ಳು.
ಈ ಕ್ಲೇಮ್ ನ ಹಿಂದಿನ ಸತ್ಯಾಸತ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು, ನಾವು ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊದ ಕೆಲವು ಕೀಫ್ರೇಮ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಇಂಟರ್ನೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ರಿವರ್ಸ್ ಇಮೇಜ್ ಹುಡುಕಾಟವನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದೇವೆ. ಈ ಹುಡುಕಾಟದ ಮೂಲಕ, 11 ಮೇ 2015 ರಂದು ಎರಡು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಪೋಸ್ಟ್‌ಗಳು ಒಂದೇ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿರುವುದನ್ನು ನಾವು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ (ಇಲ್ಲಿ, ಇಲ್ಲಿ).
‘X’ ಪೋಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಈ ಸ್ಫೋಟವನ್ನು ಯೆಮೆನ್ ರಾಜಧಾನಿ ಸನಾದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ಸ್ಫೋಟ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದೇ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ‘ನ್ಯೂಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಯೆಮೆನ್ ರೆವಲ್ಯೂಷನ್’ ಎಂಬ ಫೇಸ್‌ಬುಕ್ ಪೇಜ್ ಅಪ್ಲೋಡ್ ಮಾಡಿದ (ಅರ್ಚಿವೆಡ್ ಲಿಂಕ್) ‘NYR | More of Nuqoum Mountain explosions. #Yemen #yf’ ಎಂಬ ಕ್ಯಾಪ್ಶನ್ನೊಂದಿಗೆ ಅಪ್ಲೋಡ್ ಮಾಡಿದೆ.
ಇದನ್ನೇ ಸುಳಿವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು, ಈ ವೀಡಿಯೊದ ಕುರಿತಾದ ಸುದ್ದಿಗಳಿಗಾಗಿ ನಾನು ಇಂಟರ್ನೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಹುಡುಕಿದೆವು, ಈ ಮೂಲಕ ಸೌದಿ ನೇತೃತ್ವದ ಒಕ್ಕೂಟವು ಯೆಮೆನ್ ರಾಜಧಾನಿ ಸನಾ ಮೇಲೆ ಮೇ 11, 2015 ರಂದು ವೈಮಾನಿಕ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದೆ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವ ಕೆಲವು ಸುದ್ದಿಗಳು ಕಂಡುಬಂದವು (ಇಲ್ಲಿ, ಇಲ್ಲಿ, ಇಲ್ಲಿ).
ಈ ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ,ರಾಜಧಾನಿಯ ಉತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ಹೌತಿಗಳಿಗೆ ನಿಷ್ಠರಾಗಿರುವ ಮಿಲಿಟರಿ ನೆಲೆಗಳನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡು ದಾಳಿನಡೆಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ದಾಳಿಗಳಲ್ಲಿ 90 ಜನರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದು, 300 ಜನರು ಗಾಯಗೊಂಡರು. ಕೆಲವು ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ದಾಳಿಗಳು ‘ನೋಕುಮ್ ಪರ್ವತ’ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನಡೆದಿವೆ (ಇಲ್ಲಿ, ಇಲ್ಲಿ).
ಈ ವರದಿಗಳಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಮತ್ತು ಪರ್ವತಗಳನ್ನು ಸಹ ನಾವು ನೋಡಬಹುದು. ಆದರೆ, ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊ ಈ ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ, ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊದ ಸ್ಥಳವನ್ನು ನಾವು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೂ, ಈ ವೀಡಿಯೊ ಕನಿಷ್ಠ ಮೇ 2015 ರಿಂದ ಇಂಟರ್ನೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಇರುವುದರಿಂದ ಇದು ಮೇ 2025 ರ ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಸಂಘರ್ಷಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ನಮಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ.
ಕೊನೆಯದಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, 2015 ರ ಹಳೆಯ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಮೇ 2025 ರ ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಸಂಘರ್ಷದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಿರಾನಾ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಮೇಲೆ ಭಾರತ ನಡೆಸಿದ ದಾಳಿ ಎಂದು ತಪ್ಪಾಗಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
