2025 ರ ಜೂನ್ 13 ರಂದು, ಇರಾನ್ ಪರಮಾಣು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಇಸ್ರೇಲ್ ಆಪರೇಷನ್ ರೈಸಿಂಗ್ ಲಯನ್ ಎಂಬ ಕೋಡ್ ನೇಮ್ ನಲ್ಲಿ ಇರಾನ್‌ನಾದ್ಯಂತ ಒಂದು ಡಜನ್‌ಗೂ ಹೆಚ್ಚುದಾಳಿ ನಡೆಸಿದೆ. ಇಸ್ರೇಲ್ ಪ್ರಮುಖ ಪರಮಾಣು ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗಳನ್ನು ಹಾನಿಗೊಳಿಸಿದಲ್ಲದೆ ಇರಾನ್‌ನ ಹಲವಾರು ಉನ್ನತ ಮಿಲಿಟರಿ ನಾಯಕರನ್ನು ಕೊಂದಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತೀಕಾರವಾಗಿ, ಇರಾನ್ ಆಪರೇಷನ್ ಟ್ರೂ ಪ್ರಾಮಿಸ್ 3 ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಇಸ್ರೇಲ್ ಮೇಲೆ ಬ್ಯಾಲಿಸ್ಟಿಕ್ ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಡ್ರೋನ್‌ಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು ಉಡಾಯಿಸಿತು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಹೈಫಾದಲ್ಲಿರುವ ತೈಲ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರದ ಮೇಲೆ ಇರಾನಿನ ದಾಳಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಹೇಳಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ, ಬೆಂಕಿ ಹೊತ್ತಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಸ್ಯದ ವೈಮಾನಿಕ ನೋಟವನ್ನು ತೋರಿಸುವ ವೀಡಿಯೊ (ಇಲ್ಲಿ) ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಆಗುತ್ತಿದೆ. ಹಾಗಾದರೆ ಈ ಪೋಸ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾದ ಕ್ಲೇಮ್ ಅನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸೋಣ.
ಕ್ಲೇಮ್: ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸ್ಥಾವರದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಭಾರಿ ಸ್ಫೋಟವನ್ನು ತೋರಿಸುವ ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಹೈಫಾ ತೈಲ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರದ ಮೇಲೆ ಇರಾನ್ ನಡೆಸಿದ ಕ್ಷಿಪಣಿ ದಾಳಿ ಎಂದು ಶೇರ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಫ್ಯಾಕ್ಟ್: ಈ ವೀಡಿಯೊ ಇತ್ತೀಚಿನ ಇರಾನ್-ಇಸ್ರೇಲ್ ಸಂಘರ್ಷಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿಲ್ಲ. ಇದು ಸುಮಾರು 2015 ರಿಂದ ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದು, ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸ್ಥಾವರ ಸ್ಫೋಟವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇರಾನ್ ಹೈಫಾವನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡು ಇಸ್ರೇಲ್ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿದೆ ಎಂದು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ದೃಢಪಡಿಸಿದ್ದರೂ, ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊ ದಾಳಿಗಿಂತ ಮೊದಲೇ ನಡೆದಿದ್ದು ಇದಕ್ಕೂ ಅದಕ್ಕ್ಕೂ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ಕ್ಲೇಮ್ ತಪ್ಪು.
ಇದರ ಹಿಂದಿನ ಸತ್ಯವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು, ನಾವು ಗೂಗಲ್ ನಲ್ಲಿ ರಿವರ್ಸ್ ಇಮೇಜ್ ಹುಡುಕಾಟವನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದೇವೆ. ಅದು 19 ನವೆಂಬರ್ 2015 ರಂದು ಯೂಟ್ಯೂಬ್ ಚಾನೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾದ ಅದೇ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ನಮಗೆ ತೋರಿಸಿದೆ. “ಚೀನೀ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸ್ಥಾವರ ಸ್ಫೋಟ” ಎಂದು ಕ್ಯಾಪ್ಶನ್ ನಲ್ಲಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ವೀಡಿಯೊ ಹಳೆಯದಾಗಿದ್ದು, ಇತ್ತೀಚಿನ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
“ಚೀನಾ ಬ್ಲಾಸ್ಟ್ 2019 | ಚೀನಾ ಕೆಮಿಕಲ್ ಪ್ಲಾಂಟ್ ಸ್ಫೋಟ” ಎಂಬ ಕ್ಯಾಪ್ಶನ್ ನೊಂದಿಗೆ ಮಾರ್ಚ್ 27, 2019 ರಂದು ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾದ ದಿ ಪಿಕೆ ಮೀಡಿಯಾ ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಯೂಟ್ಯೂಬ್ ಚಾನೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ನಾವು ಅದೇ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ.
ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಶೋಧನೆಯು manufacturing.net ಮತ್ತು military.com ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗಳಿಗೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಕರೆದೊಯ್ಯಿತು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಈ ಘಟನೆಯು ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದಿದೆ ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿವೆ. ಈ ವರದಿಗಳು ಅದೇ ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು 2015 ರಲ್ಲಿ ರಿಪೋರ್ಟ್ ಮಾಡಿದೆ. ಸ್ಫೋಟದ ನಿಖರವಾದ ಸ್ಥಳ ಅಥವಾ ಕಾರಣವನ್ನು ನಾವು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೂ, ಈ ಘಟನೆಯು ಇತ್ತೀಚಿನ ಇರಾನ್-ಇಸ್ರೇಲ್ ಸಂಘರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಹಿಂದಿನದು ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ.
ಇನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಇರಾನ್ ಹೈಫಾ ಮತ್ತು ಟೆಲ್ ಅವೀವ್ ಅನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡು ಕ್ಷಿಪಣಿ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದೆ ಎಂದು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ವರದಿ ಮಾಡಿವೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಹೈಫಾ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡವು. ಆದರೆ ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊಗೆ ಈ ಘಟನೆಗೂ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ (ಇಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ).
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, 2015 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾವರಕ್ಕೆ ಬೆಂಕಿ ಹೊತ್ತಿಕೊಂಡ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಹೈಫಾ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರದ ಮೇಲೆ ಇರಾನ್ ನಡೆಸಿದ ಇತ್ತೀಚಿನ ದಾಳಿಯ ದೃಶ್ಯವೆಂದು ತಪ್ಪಾಗಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.
