రాజస్థాన్లో జరిగిన ఒక రెజ్లింగ్ టోర్నమెంట్ వీడియోను సేవ్ ఆరావళి నిరసనకు చెందిన దృశ్యాలని చెప్పి తప్పుగా షేర్ చేస్తున్నారు
ఆరావళి పర్వత శ్రేణుల్లో 100 మీటర్ల ఎత్తు ఉన్న వాటినే ఆరావళి పర్వతాలుగా గుర్తించబడతాయని సుప్రీంకోర్టు 20 నవంబర్ 2025న చెప్పింది. కేంద్ర ప్రభుత్వం వారి ఒక కమిటీ చేసిన సిఫార్సుల ఆధారంగా సుప్రీంకోర్టు ఈ తీర్పు ఇచ్చింది (ఇక్కడ, ఇక్కడ, ఇక్కడ, ఇక్కడ). ఆరావళి పర్వతాలకి ఇచ్చిన ఈ కొత్త నిర్వచనం కారణంగా, వాటిల్లో 90% పర్వతాలను ఆరావళిలో భాగం కాకుండా చేస్తుందని (అవి ఆరావళి రక్షణ నుంచి బయటకు వస్తాయని) కొన్ని మీడియా కథనాలు పేర్కొన్నాయి (ఇక్కడ, ఇక్కడ, ఇక్కడ). అయితే, సుప్రీంకోర్టు ఆరావళి పర్వతాలకి ఇచ్చిన ఈ కొత్త నిర్వచనం తర్వాత, ‘సేవ్ ఆరావళి’ అనే కాంపెయిన్ మొదలైంది, పర్యావరణ వేత్తలు ఈ నిర్ణయానిపై ఆగ్రహం వ్యక్తం చేస్తున్నారు (ఇక్కడ, ఇక్కడ). దీనిని వ్యతిరేకిస్తూ దేశవ్యాప్తంగా నిరసనలు జరుగుతున్నాయి (ఇక్కడ, ఇక్కడ, ఇక్కడ, ఇక్కడ). మరో పక్క, ఆరావళి పర్వతాల్లో 90% శాతం వరకు రక్షణలోనే ఉన్నాయని 21 డిసెంబర్ 2025న కేంద్రం తెలిపింది (ఇక్కడ, ఇక్కడ, ఇక్కడ).
ఈ నేపథ్యంలో, పెద్ద ఎత్తున కొందరు ప్రజలు ఒక ప్రదేశంలో గుమిగూడిన వీడియో ఒకటి సోషల్ మీడియాలో షేర్ చేయబడుతోంది. ఆరావళి పర్వతాల విద్వంసానికి వ్యతిరేకంగా రాజస్థాన్లో జరిగిన ఒక నిరసనకు చెందిన దృశ్యాలని క్లెయిమ్ చేస్తూ ఈ వీడియోను షేర్ చేస్తున్నారు. అసలు, ఈ క్లెయిమ్ వెనుక ఎంత నిజం ఉందో ఈ ఆర్టికల్ ద్వారా చూద్దాం.
క్లెయిమ్: ఆరావళి పర్వతాల విధ్వంసానికి వ్యతిరేకంగా రాజస్థాన్లో జరిగిన ఒక నిరసనను చూపిస్తున్న వీడియో ఇది.
ఫ్యాక్ట్(నిజం): ఈ వీడియో రాజస్థాన్లో జరిగిన ‘సేవ్ ఆరావళి’ నిరసనకు సంబంధించినది కాదు. రాజస్థాన్లోని కరిరి ఖాన్పూర్లో జరిగిన ఒక కుస్తీ పోటీకి సంబంధించిన దృశ్యాలను ఈ వీడియో చూపిస్తుంది. కావున, ఈ పోస్టులో చేస్తున్న క్లెయిమ్ తప్పుదోవ పట్టించేలా ఉంది.
ముందుగా వైరల్ వీడియోలోని కొన్ని కీఫ్రేమ్స్ ఉపయోగించి ఇంటర్నెట్లో రివర్స్ ఇమేజ్ సెర్చ్ చేయగా, మాకు ఇదే వీడియో ఉన్న 31 ఆగస్టు 2025 నాటి ఒక ఇన్స్టాగ్రామ్ పోస్ట్ లభించింది. ఈ వీడియో నవంబర్ 2025లో ప్రారంభమైన ఆరావళి పర్వతాల వివాదానికి ముందు నాటిది. ఈ పోస్ట్ యొక్క వివరణలో ఈ వీడియో రాజస్థాన్లోని మహ్వాలో ఉన్న కరిరి ఖాన్పూర్లో జరిగిన ఒక కుస్తీ టోర్నమెంట్కు సంబంధించినదని పేర్కొనబడింది.
ఆ తరువాత, ఈ ఇన్స్టాగ్రామ్ పోస్ట్లోని ఆధారాలను బట్టి, మేము తగిన కీవర్డ్స్ ఉపయోగించి ఇంటర్నెట్లో సెర్చ్ చేశాము. ఈ సెర్చ్ ద్వారా, 31 ఆగస్టు 2025న ‘జగత్ తక్ న్యూస్’ అనే యూట్యూబ్ ఛానెల్లో “Todabhim: Kariri Ghazipur wrestling match | These two fought well till the very last moment.”, అనే శీర్షికతో అప్లోడ్ చేయబడిన ఒక వీడియో లభించింది.
ఈ వీడియోలో ఈ కుస్తీ పోటీకి సంబంధించిన అనేక క్లిప్పులు ఉన్నాయి, ఇవన్నీ వైరల్ వీడియో తీసిన ప్రదేశంలోనే చిత్రీకరించినట్లు, ఈ వీడియోను సరిగ్గా చూడగా మాకు అర్థం అయింది. ఈ వీడియోలో, వైరల్ వీడియోలో కనిపిస్తున్న జనసమూహం, చుట్టుపక్కల భవనాలపై ఉన్న పోస్టర్లు అదే మాదిరిగా కనిపిస్తున్నాయి. ఈ రెండిటి మధ్య ఉన్న పోలికలను మీరు ఈ క్రింది ఫొటోలో చూడవచ్చు.
చివరగా, ఒక రాజస్థాన్ రెజ్లింగ్ టోర్నమెంట్ వీడియోను సేవ్ ఆరావళి నిరసనకు చెందిన దృశ్యాలని తప్పుగా షేర్ చేస్తున్నారు.