ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಒಂದು ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡು ಒಂದು ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯದ ಫೋಟೋವನ್ನು ವಾಟ್ಸಾಪ್ನಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ ಕೋರಿ ಕೆಲವರು ನಮ್ಮ ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಸಲಹೆ ಮಾರ್ಗಕ್ಕೆ (+91 9247052470) ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದೇ ಫೋಟೋವನ್ನು 2016 ರಿಂದ ಸೋಶಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾದಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಆಗುತ್ತಿದೆ. ಹಾಗಾದರೆ ಈ ಸುದ್ದಿ ಎಷ್ಟು ನಿಜ ಎಂದು ಪರಿಶೀಲಿಸೋಣ.
ಕ್ಲೇಮ್: ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ 1 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯದ ಛಾಯಾಚಿತ್ರ.
ಫ್ಯಾಕ್ಟ್: ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ 1 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿಲ್ಲ. ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ, ₹10 ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಅತ್ಯಧಿಕ ಮೌಲ್ಯದ ನಾಣ್ಯವಾಗಿದೆ. ಸರ್ಕಾರವು ವಿವಿಧ ಪ್ರಮುಖ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ₹75, ₹100, ₹150, ₹350 ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿವೆ, ಆದರೆ ಇವೆಲ್ಲ ಸಾಮಾನ್ಯ ಚಲಾವಣೆಗೆ ಬಂದಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ಪೋಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಕ್ಲೇಮ್ ತಪ್ಪು.
ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ವೆಬ್ಸೈಟ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ನಾಣ್ಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ, ₹10 ಅತ್ಯಧಿಕ ಮೌಲ್ಯದ ನಾಣ್ಯವಾಗಿದೆ. ಈ ₹10 ನಾಣ್ಯವನ್ನು ಮೊದಲು 2005 ರಲ್ಲಿ ಮುದ್ರಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಈ ನಾಣ್ಯವು 2006 ರಿಂದ ಚಲಾವಣೆಗೆ ಬಂದಿದೆ.
ಆದರೆ, ಈ ಹಿಂದೆ ಹಲವು ಬಾರಿ, ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರಮುಖ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥಕ್ಕಾಗಿ ₹75, ₹100, ₹150, ₹350, ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಅಕ್ಟೋಬರ್ 02, 2019 ರಂದು, ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ ಅವರು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ 150 ನೇ ಜನ್ಮ ದಿನಾಚರಣೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ₹150 ರ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ನಾಣ್ಯವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ್ದರು.
ಈ ಆರ್ಟಿಕಲ್ ದೇಶದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಸಂದರ್ಭಗಳ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥವಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾದ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ನಾಣ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು ನಾನ್ ಸರ್ಕ್ಯುಲೇಶನ್ ಕಾನೂನು ಟೆಂಡರ್ (NCLT) ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ನಾಣ್ಯಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ಚಲಾವಣೆಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ, ಯಾರೂ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ನಾಣ್ಯವಾಗಿ ಒಂದು ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿಲ್ಲ. ವೈರಲ್ ಆಗುತ್ತಿರುವ ಒಂದು ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯದ ಫೋಟೋವನ್ನು ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ.
ದೇಶದಲ್ಲಿನ ವಿವಿಧ ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಪ್ರಿಂಟಿಂಗ್ & ಮಿಂಟಿಂಗ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (SPMCIL) ತಯಾರಿಸುತ್ತದೆ. SPMCIL ತನ್ನ ಮುಂಬೈ, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ, ನೋಯ್ಡಾ ಮತ್ತು ಹೈದರಾಬಾದ್ ಶಾಖೆಗಳು ವಿವಿಧ ಸಂದರ್ಭಗಳ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥವಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ನಾಣ್ಯಗಳ ವಿವರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ವಿವರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ.
ಕೊನೆಯದಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಒಂದು ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿಲ್ಲ.