ಲಸಿಕೆ ಪಡೆದ ಜನರು 2 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಯುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಲುಕ್ ಮೊಂಟಾಗ್ನಿಯರ್ ಹೇಳಿಲ್ಲ
‘ಲಸಿಕೆ ಪಡೆದವರೆಲ್ಲರೂ 2 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಯುತ್ತಾರೆ’ ಎಂದು ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ ಲುಕ್ ಮೊಂಟಾಗ್ನಿಯರ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಪೋಸ್ಟ್ ಒಂದನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಟಿಪ್ ಲೈನ್‌ನಲ್ಲೂ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಕೇಳಿಬರುತ್ತಿವೆ. ಈ ಲೇಖನದ ಮೂಲಕ ಪೋಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸೋಣ.
ಪ್ರತಿಪಾದನೆ: ‘ಲಸಿಕೆ ಹಾಕಿದ ಎಲ್ಲಾ ಜನರು 2 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಯುತ್ತಾರೆ; ಲಸಿಕೆಗಳು ಹೆಚ್ಚು ರೂಪಾಂತರಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತವೆ; ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್ ಹೆಚ್ಚು ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ’ – ಲುಕ್ ಮೊಂಟಾಗ್ನಿಯರ್ ’
ನಿಜಾಂಶ: ಇತ್ತೀಚಿನ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಲುಕ್ ಮೊಂಟಾಗ್ನಿಯರ್ ಅವರು ಸಾಮೂಹಿಕ ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್ ಬಗ್ಗೆ ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದರು. ಆದರೂ ಲಸಿಕೆ ಹಾಕಿದ ಎಲ್ಲಾ ಜನರು 2 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಯುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲದೆ, ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸಲು ಸಾಕಷ್ಟು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮಾಹಿತಿಯಿಲ್ಲ. ಇದಲ್ಲದೆ, ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್ ವೈರಸ್ ಮತ್ತು ರೂಪಾಂತರದ ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಪೋಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಪ್ರತಿಪಾದನೆ ತಪ್ಪಾಗಿದೆ.
ಡಾ. ಲುಕ್ ಮೊಂಟಾಗ್ನಿಯರ್ ಅವರ ಸಂದರ್ಶನವನ್ನು ಯುಎಸ್ ಮೂಲದ ರೈರ್‌ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ. ಆದರೂ ಈ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಮಾಂಟಾಗ್ನಿಯರ್ ಅವರು ‘ಲಸಿಕೆ ಹಾಕಿದ ಎಲ್ಲಾ ಜನರು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಯುತ್ತಾರೆ’ ಎಂದು ಎಲ್ಲಿಯೂ ಹೇಳಿಲ್ಲ,. ಈ ಬಗ್ಗೆ ರೈರ್‌ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಟ್ವೀಟ್ ಮೂಲಕವೂ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ.
ಆದರೂ, ಈ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಮಾಂಟಾಗ್ನಿಯರ್ ಲಸಿಕೆಗಳು ಹೊಸ ರೂಪಾಂತರಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಅವರ ವಾದವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಪ್ರತಿಕಾಯ-ಅವಲಂಬಿತ ವರ್ಧನೆ (antibody-dependent enhancement – ADE) ಎಂಬ ವಿದ್ಯಮಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಅವರು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ್ದಾರೆ. ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್ ಹೆಚ್ಚು ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು ಎಂದೂ ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಲಸಿಕೆಹೊಸರೂಪಾಂತರಗಳನ್ನುಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆಯೇ?
ಎಡಿಇ (ಆಂಟಿಬಾಡಿ-ಡಿಪೆಂಡೆಂಟ್ ವರ್ಧನೆ) ಒಂದು ವಿದ್ಯಮಾನವಾಗಿದ್ದು, ಇದರ ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳು ಸೋಂಕನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಗುತ್ತವೆ. ಬದಲಾಗಿ, ವೈರಸ್ ಅನ್ನು ಈ ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಂಧಿಸುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ವಾಹಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ವೈರಸ್ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಉಲ್ಬಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಹ್ಯುಮನ್ ಇಮ್ಯುನೊ ಡಿಫಿಷಿಯನ್ಸಿ ವೈರಸ್ (ಎಚ್‌ಐವಿ), ಎಬೋಲಾ, ಇನ್ಫ್ಲುಯೆನ್ಸ ಮತ್ತು ಫ್ಲವಿವೈರಸ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಎಡಿಇ ಈ ಹಿಂದೆ ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೊರೊನಾ ವೈರಸ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಎಡಿಇಯ ಪ್ರಸ್ತುತತೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅದರ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಮಾಹಿತಿಯಿಲ್ಲ.
ಡಬ್ಲ್ಯುಎಚ್‌ಒ ಪ್ರಕಾರ, ‘ವೈರಸ್‌ಗಳು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ವಿಕಸನಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಅಥವಾ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅದು ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ರೂಪಾಂತರಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹೊಸ ರೂಪಾಂತರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವೈರಸ್‌ನ್ನು ಮೂಲ ವೈರಸ್‌ನ “ರೂಪಾಂತರ” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಯಾದೃಚ್ಛಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ.
ತಜ್ಞರ ಪ್ರಕಾರ, ಹೆಚ್ಚಿನ ರೂಪಾಂತರಗಳು ಸೋಂಕು ಮತ್ತು ರೋಗವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ವೈರಸ್‌ನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ವೈರಸ್‌ನ ಆನುವಂಶಿಕ ವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಎಲ್ಲಿವೆ ಎಂಬುದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ವೈರಸ್‌ನ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಹರಡಬಹುದು) ಅಥವಾ ತೀವ್ರತೆ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ತೀವ್ರವಾದ ಕಾಯಿಲೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು).
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಸೋಂಕು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ವೈರಸ್ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿದಾಗ, ವೈರಸ್ ರೂಪಾಂತರಗೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ವೈರಸ್ ಹೆಚ್ಚು ಹರಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ರೋಗನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ (ಇದರಲ್ಲಿ ಸಮುದಾಯದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವು (60-70%) ರೋಗದಿಂದ ರೋಗನಿರೋಧಕವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ರೋಗ ಹರಡುವುದು ಅಸಂಭವವಾಗುತ್ತದೆ) ಅಥವಾ ಎಷ್ಟು ಜನರಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವೂ ಅಷ್ಟು ಲಸಿಕೆ ಹಾಕುವ ಮೂಲಕ ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ತಡೆಯಬಹುದು.
ಡಬ್ಲ್ಯುಎಚ್‌ಒ ಹೇಳುವಂತೆ ‘ಲಸಿಕೆ ತಯಾರಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಲಸಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಬೇಗ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ವಿತರಿಸುವುದು ಸಹ ಜನರಿಗೆ ವೈರಸ್ ತಗುವುದಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆಯೇ ಮತ್ತು ಹೊಸ ರೂಪಾಂತರಗಳ ಅಪಾಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುವುದಕ್ಕೂ ಮೊದಲೇ ಅವರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ.
ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್ ಹೆಚ್ಚು ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆಯೇ?
ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್‌ನ ದಕ್ಷತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿರುವ ಅಥವಾ ಅನುಮೋದನೆ ಪಡೆದಿರುವ ಕೊವಿಡ್‌-19 ಲಸಿಕೆಗಳು ಹೊಸ ವೈರಸ್ ರೂಪಾಂತರಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಕನಿಷ್ಠ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ ಎಂದು WHO ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಲಸಿಕೆಗಳು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ರೋಗನಿರೋಧಕ ಜೀವಕೋಶಗಳನ್ನು ವೃದ್ಧಿಸುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ವೈರಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಅಥವಾ ರೂಪಾಂತರಗಳು ಲಸಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಷ್ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿಸಲಾರದು. ಈ ಯಾವುದೇ ಲಸಿಕೆಗಳು ಒಂದು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ರೂಪಾಂತರಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಕಡಿಮೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಎಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿದಲ್ಲಿ, ಈ ರೂಪಾಂತರಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು ಲಸಿಕೆಗಳ ರಚನೆಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಇನ್ಫ್ಲುಯೆನ್ಸ ವೈರಸ್‌ಗೆ ಲಸಿಕೆಯ ರಚನೆಯು ರಕ್ತ ಪರಿಚಲನೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಿಡಿಸಿಯ ಅಧ್ಯಯನಗಳು, ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಧಿಕೃತ ಲಸಿಕೆಗಳು ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ರೂಪಾಂತರಗಳಿಗೂ ಸಹ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್ ಮಾಡಿದ ಜನರು ಲಕ್ಷಣರಹಿತ ಸೋಂಕನ್ನು ಹೊಂದುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು SARS-CoV-2 ಅನ್ನು ಇತರರಿಗೆ ಹರಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಕಡಿಮೆ ಎಂದು ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ. ಯುಎಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಲಸಿಕೆಗಳು ಬಿ.1.1.7, ಬಿ.1.351 ಮತ್ತು ಪಿ1 ನಂತಹ ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ರೂಪಾಂತರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ.
ಲಸಿಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ನಂತರವೂ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಂದಾಗಿ ಸಾವಿನ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿದ್ದರೂ, ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಈ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ತೀರಾ ಕಡಿಮೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಡಿಸೆಂಬರ್ 14, 2020 ರಿಂದ 24 ಮೇ 2021 ರವರೆಗೆ 285 ಮಿಲಿಯನ್ ಡೋಸ್ ಕೋವಿಡ್‌-19 ಲಸಿಕೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, VAERS (ಕೋವಿಡ್‌ ಲಸಿಕೆ ಪಡೆದ ಜನರಲ್ಲಿ ಲಸಿಕೆ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮ ಘಟನೆ ವರದಿ ಮಾಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ) 4,863 ಸಾವುಗಳ ವರದಿಗಳನ್ನು (0.0017%) ಸ್ವೀಕರಿಸಿದೆ. ಲಸಿಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ನಂತರ ಸಾಯುವ ವಿಲಕ್ಷಣಗಳು ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆ ಎಂದು ಇದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಿಂದ, ಲಸಿಕೆಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸುವಿಕೆಯು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಬೇಗ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಜನರನ್ನು ವೈರಸ್‌ನಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ರೂಪಾಂತರಗಳ ಅಪಾಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಾವು ಊಹಿಸಬಹುದು. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಭಾರತೀಯ ವೈರಾಲಜಿಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ರೋಗನಿರೋಧಕ ಕುರಿತ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಲಹಾ ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯ ಡಾ. ಗಗನ್‌ದೀಪ್ ಕಾಂಗ್ ಅವರು ಟ್ವೀಟ್ ಮೂಲಕ ಮೊಂಟಾಗ್ನಿಯರ್ ಅವರ ಹೇಳೀಕೆ ಬಗ್ಗೆ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
ಲುಕ್ ಮೊಂಟಾಗ್ನಿಯರ್ ವಿವಾದಗಳು:
ಹ್ಯೂಮನ್ ಇಮ್ಯುನೊ ಡಿಫಿಷಿಯನ್ಸಿ ವೈರಸ್ (ಎಚ್‌ಐವಿ)ಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಲುಕ್ ಮೊಂಟಾಗ್ನಿಯರ್‌ಗೆ ಜೀವವಿಜ್ಞಾನ ಅಥವಾ ಔಷಧದ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ 2008ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
ಈ ಮೊದಲು 2012 ರಲ್ಲಿ, ಮಾಂಟಾಗ್ನಿಯರ್ ಅವರು ‘ಆಟಿಸಂ ಒನ್’ ನಡೆಸಿದ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ ಸುದ್ದಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಆಟಿಸಂ ಒನ್ ಎಂಬ ಈ ಗುಂಪು ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್‌ಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ. ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಲೀನತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಈ ಗುಂಪು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಲುಕ್ ಮೊಂಟಾಗ್ನಿಯರ್ ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್ ಬಗ್ಗೆ ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ, ಲಸಿಕೆ ಪಡೆದವರೆಲ್ಲರೂ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಯುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲದೆ, ಈಗಿನಂತೆ, ಕೊರೊನಾ ವೈರಸ್ ಲಸಿಕೆಗಳಿಗೆ ‘ಆಂಟಿಬಾಡಿ-ಅವಲಂಬಿತ ವರ್ಧನೆ’ಯ ಗಂಭೀರತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿಲ್ಲ.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಲಸಿಕೆ ಪಡೆದ ಜನರು 2 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಯುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಲುಕ್ ಮೊಂಟಾಗ್ನಿಯರ್ ಹೇಳಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲದೆ, ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್‌ನಿಂದ ಬಹುಸಂಖ್ಯೆಯ ಜನರು ಸಾಯುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ಸತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿಲ್ಲ.